بنیان گذار حکومت ماد دیاکو
ﺑﻨﯿﺎﻥ ﮔﺬﺍﺭ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺎﺩ ﺩﯾﺎﮐﻮ *ﺩﯾﺎﮐﻮ* ﯾﺎ *ﺩﯾﺎﺍُﮐﻮ* ﺑﻨﯿﺎﻥﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺷﺎﻩ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺑﻮﺩ. ﻧﺎﻡ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ، ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺫﮐﺮ ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ؛ ﻫﺮﻭﺩﻭﺕ ﺗﺎﺭﯾﺦﻧﮕﺎﺭ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﻧﺎﻡ ﻭﯼ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ *ﺩِﯾﻮﮐِﺲ* ("Δηιόκης") ﺿﺒﻂ ﮐﺮﺩﻩﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﻣﺘﻮﻥ ﺁﺷﻮﺭﯼ ﺍﺯ ﻭﯼ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ "Da-a-a-uk-ku" ﯾﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻋﯿﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ "Da-a-(hi-)(ú-)uk-ka"ﺁﻣﺪﻩﺍﺳﺖ.[۱] ﻧﺎﻡ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻭﺍﮊﻩٔ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ "-Dahyu-ka"(ﺩَﻫﯿﻮﮎَ) ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺳﻢ ﻣﺼﻐﺮ ﻭﺍﮊﻩٔ "-dahyu" (ﺩَﻫﯿﻮ) ﺑﻪﻣﻌﻨﯽ ﺳﺮﺯﻣﯿﻦ ﺍﺳﺖ. ﻓﺮﯾﺪﺭﯾﺶ ﻓﻮﻥ ﺍﺷﭙﯿﮕﻞ ﻋﻘﯿﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ "ﺩﻫﺎﯾﻮﮐﻮ" ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ «ﺳﺎﮐﻦ ﻭ ﺳﺮﮐﺮﺩﻩٔ ﺩﻩ» ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺭﯾﺨﺖ ﮐﻬﻦ ﻫﻤﺎﻥ ﻭﺍﮊﻩٔ «ﺩﻫﮕﺎﻥ» (ﺩﻫﻘﺎﻥ) ﺍﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺮﺩﯾﻨﺎﻧﺪ ﯾﻮﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﭘﯿﺮﻭﯼ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺷﭙﯿﮕﻞ، ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺎﻡ ﺩﯾﺎﮐﻮ، ﻟﻘﺐ ﺍﻭﺳﺖ ﻭ ﺷﮑﻞ ﮐﻮﺗﺎﻩﺷﺪﻩﺍﯼ ﺍﺯ "dahyaupati" (ﺩَﻫﯿﺎﺍُﭘَﺘﯽ) ﺩﺭ ﻓﺎﺭﺳﯽ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﻭ"danhupaiti" (ﺩَﻧﻬﻮﭘَﯿﺘﯽ) ﺩﺭ ﺍﻭﺳﺘﺎﯾﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﺎﻧﻪٔ ka (ﮎَ)ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﺳﺖ.[۲] ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻣﻮﺭﺧﯿﻦ ﺍﺳﺖ. ﻫﺮﻭﺩﻭﺕ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﻣﺪﺕ ۵۳ ﺳﺎﻝ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﮐﺮﺩﻩﺍﺳﺖ؛ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﺭﻭﯼ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻫﺮﻭﺩﻭﺕ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺭﺳﯿﺪﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﻣﺆﺳﺲ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﻣﺎﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻣﺎﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﺷﻮﺭﯾﺎﻥ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﮐﺴﺐ ﮐﺮﺩﻩﺍﺳﺖ. ﺍﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻫﺮﻭﺩﻭﺕ ﺁﻣﯿﺰﻩﺍﯼ ﺍﺯ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎﯼ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﻭ ﺷﺮﻗﯽ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻃﻤﯿﻨﺎﻥ ﻧﯿﺴﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺮﺽ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻣﺎﺩﯼ ﮐﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﯼ ﻫﺮﻭﺩﻭﺕ ﺣﻮﻝ ﻭ ﺣﻮﺵ ﺍﻭ ﻣﯽﭼﺮﺧﺪ، ﻫﻤﺎﻥ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﭘﺴﺮ ﻓﺮﻭﺭﺗﯿﺶ ﺑﺎﺷﺪ، ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺩﻗﯿﻖ ﺩﻭﺭﻩٔ ﺣﮑﻤﺮﺍﻧﯽ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻً ﺍﮐﺜﺮ ﻧﯿﻤﻪٔ ﺍﻭﻝ ﺳﺪﻩٔ ﻫﻔﺘﻢ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﻣﯿﻼﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻪﺍﺳﺖ.[۳] ﺍﯾﮕﻮﺭ ﺩﯾﺎﮐﻮﻧﻮﻑ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ: «ﻭﺿﻊ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺩﺭ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﯼ ﻫﺮﻭﺩﻭﺕ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﯾﺮﯼ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺷﻮﺭﯼ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ (۶۷۵-۷۴۵ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﻣﯿﻼﺩ) ﺭﺳﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻐﺎﯾﺮﺕ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﻣﻮﺭﺧﺎﻥ ﮔﻮﺍﻫﯽ ﻫﺮﻭﺩﻭﺕ ﺭﺍ ﺭﺩ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ.»[۴] ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺷﻮﺭﯼ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۶۷۴ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﻣﯿﻼﺩ ﺍﺯ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﮐﺸﺘﺮﯾﺘﻪ ﯾﺎﺩ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﻭﯼ ﺭﺍ ﻫﻤﺎﻥﻓﺮﻭﺭﺗﯿﺶ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪﺍﻧﺪ. ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﯽﺗﻮﺍﻥ ﺳﺎﻝ ۶۷۴ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﻣﯿﻼﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺣﺘﺴﺎﺏ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﭘﻨﺠﺎﻩﻭﺳﻪ ﺳﺎﻟﻪٔ ﻭﯼ، ﺁﻏﺎﺯ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺑﺎﯾﺪ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ﺳﺎﻝ ۷۲۸ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﻣﯿﻼﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ.[۵] ﺟﻮﺭﺝ ﺍﺳﻤﯿﺖ ﭘﯿﺶﺗﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۸۶۹ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺘﻮﻥ ﻧﺌﻮﺁﺷﻮﺭﯼ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩٔ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺳﺎﺭﮔﻮﻥ ﺩﻭﻡ (۷۲۱ ﺗﺎ ۷۰۵ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﻣﯿﻼﺩ) ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺎﺭ ﺍﺯ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﯾﺎﺩ ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ.[۶] ﺗﺸﮑﯿﻞ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﻣﺎﺩ ﺗﺼﻮﯾﺮﯼ ﺍﺯ ﺗﭙﻪٔ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻫﮕﻤﺘﺎﻧﻪ ، ﻫﻤﺪﺍﻥ . ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺩﺭ ﯾﮏ ﺩﻭﺭﻩٔ ﺑﯽﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺩﺭ ﻣﺎﺩ، ﺗﻼﺵ ﮐﺮﺩ ﺗﺎ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻫﮑﺪﻩٔ ﺧﻮﺩ ﺍﺟﺮﺍ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻭ ﺣﺴﻦ ﺷﻬﺮﺗﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮏ ﻗﺎﺿﯽ ﺑﯽﻃﺮﻑ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺣﻮﺯﻩٔ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺍﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﯾﺎﻓﺖ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻭﯼ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻭ ﺍﻋﻼﻡ ﮐﺮﺩ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎﯼ ﻣﺮﺩﻡ ﺯﯾﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﯾﻦ ﺟﺎﯾﮕﺎﻩ ﺑﺮﺍﯼ ﻭﯼ ﺩﺭﺩﺳﺮﺳﺎﺯ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪٔ ﮐﺎﺭ ﻧﯿﺴﺖ. ﺩﺭ ﭘﯽ ﺍﯾﻦ ﮐﻨﺎﺭﻩﮔﯿﺮﯼ، ﺩﺯﺩﯼ ﻭ ﺍﻏﺘﺸﺎﺵ ﻓﺰﻭﻧﯽ ﯾﺎﻓﺖ ﻭ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﮔﺮﺩ ﻫﻢ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻭ ﻭﯼ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺣﻞ ﻭ ﻓﺼﻞ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻧﺪ.[۷] ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺷﻮﺭﯼ ﻧﯿﺰ ﺑﺮﺍﯼ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎﺭ، ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۶۷۳ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﻣﯿﻼﺩ ﺍﺯ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﺎﺩ ﯾﺎﺩ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.[۸] ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪ ﺗﻘﻠﯿﺪ ﺍﺯ ﺁﺷﻮﺭﯾﺎﻥ ﻣﺮﺍﺳﻤﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺎﺭ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺩﺍﺩ؛ ﻫﺮﻭﺩﻭﺕ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﺪ ﮐﻪ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺩﺭ ﮐﺎﺥ ﺧﻮﺩ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ ﻭ ﺗﻤﺎﺳﺶ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻥ ﻭ ﺩﺭﯾﺎﻓﺖ ﭘﯿﺎﻡ ﺑﻪ ﺑﯿﺮﻭﻥ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻫﯿﭻﮐﺲ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺗﻤﺎﺱ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺍﺩﺧﻮﺍﺳﺖﻫﺎ ﻭ ﭘﯿﺎﻡﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﭘﯿﺎﻣﮕﺰﺍﺭﺍﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﺤﺪﻭﺩﯾﺖ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﻧﻮﻋﯽ ﺣﺲ ﺗﺮﺱ ﻭ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﺩ.[۹] ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﺧﻨﺪﯾﺪﻥ ﻭ ﺁﺏ ﺩﻫﺎﻥ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﺑﻮﺩ.[۱۰] ﺍﺯ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻭﯼ، ﺍﯾﺠﺎﺩ ﮔﺮﻭﻫﯽ ﺑﻪﻧﺎﻡ «ﭼﺸﻢﻫﺎ ﻭ ﮔﻮﺵﻫﺎﯼ ﺷﺎﻩ» ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﻭ ﮔﻮﺵﻫﺎﯼ ﺷﺎﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻭﻇﯿﻔﻪٔ ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺷﺨﺺ ﺷﺎﻩ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ؛ ﭼﻨﯿﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﯽ ﺗﺎ ﺩﻭﺭﻩٔ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ.[۱۱] [۱۲] ﺩﯾﺎﮐﻮﻧﻮﻑ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﻣﺎﺩ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺣﺘﯽ ﺣﺎﮐﻢ ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪٔ ﺑﺰﺭﮒ ﻧﯿﺰ ﻧﺒﻮﺩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻓﺮﻣﺎﻥﺭﻭﺍﯾﺎﻥ ﮐﻮﭼﮏ ﻭ ﻣﺘﻌﺪﺩ ﻣﺎﺩﯼ ﺑﻮﺩ ﻭﻟﯽ ﺩﺭﺧﺸﺶ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺍﺧﻼﻑ ﺑﺮ ﺳﯿﻤﺎﯼ ﺍﻭ ﭘﺮﺗﻮ ﺍﻓﮑﻨﺪﻩ ﻭ ﺳﺒﺐ ﺷﻬﺮﺕ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺷﺪ. ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﮐﺎﺭ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﯽ ﺳﻨﺠﯿﺪﻩ ﺩﺳﺖ ﺯﺩﻩ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﺿﻌﯿﻒ ﻭ ﮐﻮﭼﮏ ﻭ ﺗﺎﺯﻩٔ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻧﻨﺎ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻗﺪﺭﺕ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺩﺍﺷﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭﻟﯽ ﺑﻌﺪ ﮐﻮﺷﯿﺪ ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺴﺘﻘﻞ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺑﺎ ﺍﻭﺭﺍﺭﺗﻮ ﻋﻘﺪ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺑﺴﺖ. ﻣﻨﺒﻊ ﺁﺷﻮﺭﯼ ﻧﯿﺰ ﺩﺭ ﻭﻗﺎﯾﻊ ﺳﺎﻝ ۷۱۵ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﻣﯿﻼﺩ، ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺭﺍ «ﺣﺎﮐﻤﯽ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺎﻧﻨﺎ» ﻣﯽﺧﻮﺍﻧﺪ.[۱۳] ﺗﺒﻌﯿﺪ ﺳﺎﺭﮔﻮﻥ ﺩﻭﻡ ﺷﺎﻩ ﺁﺷﻮﺭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۷۱۵ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﻣﯿﻼﺩ، ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺑﺎ ﺭﻭﺳﺎﯼ ﺍﻭﻝ ، ﺷﺎﻩ ﺍﻭﺭﺍﺭﺗﻮ ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ. ﺍﻭ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺭﺍ ﺯﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻃﯽ ﺟﻨﮓ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺋﯿﺎﻥ — ﮐﻪ ﺍﺯ ﺧﻮﯾﺸﺎﻭﻧﺪﺍﻥ ﻧﮋﺍﺩ ﻣﺎﺩﯼ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﯾﺠﺎﻥ ﻭ ﺟﻨﻮﺏ ﺩﺭﯾﺎﭼﻪٔ ﺍﺭﻭﻣﯿﻪ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﻣﯽﮐﺮﺩﻧﺪ — ﺑﺎﺭ ﺩﯾﮕﺮ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺎﺩ ﺷﺪ ﺗﺎ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﺪﻋﯽ ﺑﻮﺩ، ﺑﻪ «ﻫﺮﺝﻭﻣﺮﺝ» ﺁﻥﺟﺎ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﺩﻫﺪ. ﻭﯼ ﺩﺭ ﺁﻥﺟﺎ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺭﺍ ﺍﺳﯿﺮ ﮐﻨﺪ ﻭﻟﯽ ﺑﺮﺧﻼﻑ ﻋﺎﺩﺕ ﻫﻤﯿﺸﮕﯽ ﺁﺷﻮﺭﯾﺎﻥ ﺟﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺑﺨﺸﯿﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺒﺸﺘﻪﺍﯼ ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﺩﺭ ﮐﺎﺥ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺧُﺮﺱﺁﺑﺎﺩ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﯽﮐﻨﺪ: «ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺭﺍ ﺑﻪﻫﻤﺮﺍﻩ ﻗﺒﯿﻠﻪﺍﺵ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﺕ ﺗﺒﻌﯿﺪ ﮐﺮﺩﻡ.»[۱۴] [۱۵] [۱۶] ﻭﯼ ﭼﻨﺪﺳﺎﻟﯽ ﺩﺭ ﺍﺳﺎﺭﺕ ﺳﺎﺭﮔﻮﻥ ﺩﻭﻡ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﺮﻣﺎﻥﺑﺮﺩﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﺑﺎﺝﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺁﺷﻮﺭ، ﺩﭼﺎﺭ ﻓﻘﺮ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻢﭘﺎﺷﯿﺪﮔﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺁﺷﻮﺭﯾﺎﻥ، ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺭﺍ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﻄﯿﻊ ﺁﺷﻮﺭ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻭ ﺧﺮﺍﺝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﺷﻮﺭ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﺕ ﺩﯾﮕﺮ ﺣﺘﯽ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﯿﺮﻭﯼ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﺷﻮﺭﯾﺎﻥ ﺑﻪﻫﻨﮕﺎﻡ ﺩﺭﮔﯿﺮﺷﺪﻥ ﺁﺷﻮﺭ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺷﻮﺩ، ﻭﯼ ﺭﺍ ﺁﺯﺍﺩ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺍﻭ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﻗﻄﻌﯽ ﻭ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻً ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻩ ﺷﺪ.[۱۷] ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺭﻭﺍﯾﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﺮﺍﻥﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ، ﺩﯾﺎﮐﻮ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻭﯾﮋﮔﯽﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﺮﻭﺩﻭﺕ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭ ﺑﺮﻣﯽﺷﻤﺎﺭﺩ ﺑﺎ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﯾﮑﯽ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ ﻭ ﻟﻘﺐ ﭘَﺮَﺩﺍﺕَ ﯾﺎ ﭘﯿﺸﺪﺍﺩﯼ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥﮔﺬﺍﺭ ﯾﮑﯽ ﻣﯽﺩﺍﻧﻨﺪ. ﺳﻨﺖ ﺩﯾﻨﯽ، ﻫﻮﺷﻨﮓ ﺭﺍ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﮐﺴﯽ ﻣﯽﺩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﮐﺮﺩ.[۱۸]
1395,11,08 ساعت 20:06
1394,02,04 ساعت 20:41
