خلع و قتل خسرو پرویز

ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﯼ ﺑﺤﺮﺍﻧﯽ، ﻧﻔﻮﺫ ﺯﻥ ﻣﺴﯿﺤﯽ ﺧﺴﺮﻭ، ﺷﯿﺮﯾﻦ  ﺑﻘﺪﺭﯼ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺷﺎﻩ ﺑﺎﻻ‌ﺧﺮﻩ ﺩﺭ ﺻﺪﺩ ﺩﺭﺁﻣﺪ، ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﭘﺴﺮ ﺑﺰﺭﮒ ﺧﻮﯾﺶﺷﯿﺮﻭﯾﻪ ، ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺑﻪ ﻗﺒﺎﺩ ﺩﻭﻡ  ﮐﻪ ﺍﺯ ﻣﺮﯾﻢ ﺩﺧﺘﺮ ﻣﻮﺭﯾﮑﯿﻮﺱ ﺍﻣﭙﺮﺍﺗﻮﺭ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﯿﺰﺍﻧﺲ  ﺩﺍﺷﺖ، ﻣﺮﺩﺍﻧﺸﺎﻩ (ﭘﺴﺮ ﺷﯿﺮﯾﻦ)  ﺭﺍ ﮐﻪ ﮐﻮﺩﮐﯽ ﺧﺮﺩﺳﺎﻝ ﺑﯿﺶ ﻧﺒﻮﺩ، ﺑﻪ ﻭﻟﯿﻌﻬﺪﯼ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﮐﻨﺪ. ﻣﺴﺌﻠﻪٔ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭﻟﯿﻌﻬﺪ، ﺩﺭﺍﯾﻦ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﮐﻪ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﺿﻌﯿﻒ ﻭ ﺑﯿﻤﺎﺭ ﺑﻮﺩ، ﻧﻤﯽ‌ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪٔ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻭ ﻧﺠﺒﺎ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻧﮑﻨﺪ. ﻧﺎﺧﺮﺳﻨﺪﯼ ﻧﺠﺒﺎ ﺍﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﺮﺩﺍﻧﺸﺎﻩ ﺑﺎ ﺳﻌﯽ ﺷﯿﺮﻭﯾﻪ  ﺟﻬﺖ ﻧﯿﻞ ﺑﻪ ﺣﻖ ﺧﻮﯾﺶ، ﺧﺴﺮﻭ ﺭﺍ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺗﻮﻃﺌﮥ ﺧﻮﻧﯿﻦ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﯽ ﺳﺎﺧﺖ. ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ۲۴ ﻓﻮﺭﯾﻪٔ (ﭘﻨﺠﻢ ﺍﺳﻔﻨﺪ) ﺳﺎﻝ ۶۲۸ ﻣﯿﻼ‌ﺩﯼ ، ﺧﺴﺮﻭ ﭘﺮﻭﯾﺰ، ﺍﺯ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻠﻊ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﺤﺒﻮﺱ ﮔﺮﺩﯾﺪ. ﺧﺴﺮﻭ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﺟﻮﺍﺏ ﻗﺴﻤﺘﯽ ﺍﺯ ﺍﺗﻬﺎﻣﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺩ. ﻣﺤﺎﮐﻤﻪ ﻭ ﺩﻓﺎﻋﯿﺎﺕ ﺧﺴﺮﻭ ﭘﺮﻭﯾﺰ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﻃﺒﺮﯼ  ﻭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺑﻠﻌﻤﯽ  ﻭ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ  ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ‌ﺍﺳﺖ.ﺷﯿﺮﻭﯾﻪ  ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻗﺒﺎﺩ ﺩﻭﻡ ، ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺁﻏﺎﺯ ﮐﺮﺩ. ﻫﻔﺪﻩ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻗﻮﻟﯽ ﻫﺠﺪﻩ ﭘﺴﺮ ﺧﺴﺮﻭ ﮐﻪ ﻧﺎﻣﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﯾﺖ ﺣﻤﺰﻩ ﺍﺻﻔﻬﺎﻧﯽ ﻫﺴﺖ، ﺑﻪ ﺍﻣﺮ ﺷﯿﺮﻭﯾﻪ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺷﺪﻧﺪ. ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻠﻮﯼ ﭼﺸﻢ ﭘﺪﺭ، ﮐﺸﺘﻨﺪ. ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻨﺞ ﺭﻭﺯ ﺣﺒﺲ، ﺧﺴﺮﻭ ﭘﺮﻭﯾﺰ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻬﺮﻫﺮﻣﺰﺩ ﭘﺴﺮ ﻣﺮﺩﺍﻧﺸﺎﻩ ، ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺭﺳﯿﺪ.[۱۳] ﺗﺮﻗﯽ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﺴﺮﻭ ﭘﺮﻭﯾﺰﻭﯾﺮﺍﯾﺶ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﺧﺴﺮﻭ ﭘﺮﻭﯾﺰ ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪٔ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﯾﮏ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻃﻼ‌ﯾﯽ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽ‌ﺷﺪ. ﺑﺎ ﺁﻥ‌ﮐﻪ ﺍﺯﯾﻦ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺧﺴﺮﻭﺍﻧﯽ ﺟﺰ ﻧﺎﻡ ﺑﻌﻀﯽ ﺍﻟﺤﺎﻥ ﻭ ﭘﺎﺭﻩ‌ﺍﯼ ﺳﺎﺯﻫﺎ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﯿﺴﺖ، ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺳﻼ‌ﻡ ﺗﺎ ﻭﻗﺘﯽ ﻣﺜﻞ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ ﮔﺮﺍﯾﺶ‌ﻫﺎﯼ ﻏﺮﺑﯽ ﺁﻟﻮﺩﮔﯽ ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ، ﺑﺘﻮﺍﻥ ﭼﯿﺰ ﻣﺒﻬﻤﯽ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺎﺯﯾﺎﻓﺖ. ﺍﯾﻦ‌ﮐﻪ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻋﺮﺑﯽ  ﻫﻢ ﺩﺭ ﺷﮑﻞ ﺭﺍﯾﺞ ﺩﺭ ﺑﻐﺪﺍﺩ  ﻭ ﺣﺘﯽ ﺩﺭ ﺷﮑﻞ ﺭﺍﯾﺞ ﺩﺭ ﺣﺠﺎﺯ  ﻭ ﺍﻧﺪﻟﺲ ، ﺗﺎ ﺣﺪﯼ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﺑﻮﺩﻩ‌ﺍﺳﺖ، ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽ‌ﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺑﯿﻤﻮﺭﺩ ﻧﯿﺴﺖ. ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﻭﯼ ﻧﯿﺰ ﺍﻧﻮﺷﯿﺮﻭﺍﻥ ، ﺑﻬﺮﺍﻡ ﮔﻮﺭ ، ﻭ ﺣﺘﯽ ﺍﺭﺩﺷﯿﺮ ﯾﮑﻢ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﻋﻼ‌ﻗﻪٔ ﺧﺎﺹ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ‌ﺍﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻭﺝ ﺗﺮﻗﯽ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺧﺴﺮﻭ ﭘﺮﻭﯾﺰ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﺑﯿﻦ ﻧﺎﻡ‌ﺁﻭﺭﺍﻥ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺍﯾﻦ ﻋﺼﺮ ﻧﺎﻡ ﺑﺎﺭﺑﺪ  (ﻓﻬﻠﺒﺪ)، ﺳﺮﮐﺶ ، ﺳﺮﮐﺐ ﻭ ﻧﮑﯿﺴﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻥ ﮐﻼ‌ﺳﯿﮏ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﺎﻗﯽ‌ﺍﺳﺖ.[۱۴] ﺧﺴﺮﻭﭘﺮﻭﯾﺰ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﮐﺮﯾﺴﺘﻦ‌ﺳﻦﻭﯾﺮﺍﯾﺶ ﮐﺮﯾﺴﺘﻦ ﺳﻦ  ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺧﺴﺮﻭﭘﺮﻭﯾﺰ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ‌ﺍﺳﺖ: ﺧﺴﺮﻭ ﭘﺮﻭﯾﺰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺟﺎﻭﺩﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﺧﺪﺍﯾﺎﻥ ﻭ ﺧﺪﺍﯾﯽ ﺗﻮﺍﻧﺎ ﺩﺭ ﻣﯿﺎﻥ ﺁﺩﻣﯿﺎﻥ ﻣﯽ‌ﻧﺎﻣﯿﺪ. ﻭﯼ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺣﻘﯿﺮ ﻣﯽ‌ﺷﻤﺮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻧﺪﻭﺧﺘﻦ ﺛﺮﻭﺕ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﺸﺎﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽ‌ﺩﺍﺩ. ﻭﯼ ﺯﻣﺎﻧﯽ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩ ۳۶۰۰۰ ﺯﻧﺪﺍﻧﯽ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻡ ﺗﯿﻎ ﺑﮕﺬﺭﺍﻧﻨﺪ ﻭ ﻧﯿﺰ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻫﻤﻪ ﺳﭙﺎﻫﯿﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻫﺮﺍﮐﻠﻮﯾﺲ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺭﺍ ﺑﮑﺸﺪ. [۱۵] [۱۶]  ﺧﺴﺮﻭ ﭘﺮﻭﯾﺰ ﺩﻟﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺑﻪ ﻣﺎﻝ ﺍﻧﺪﻭﺯﯼ ﺩﺍﺷﺖ. ﻭﯼ ﺩﺭ ﺗﯿﺴﻔﻮﻥ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺑﻪ ۸۰۰ ﻣﯿﻠﯿﻮﻥ ﻣﺜﻘﺎﻝ ﻃﻼ‌ ﺍﻧﺪﻭﺧﺘﻪ ﺩﺍﺷﺖ. ﻭﯼ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﮐﯿﻨﻪ ﺗﻮﺯ ﻭ ﺩﺳﯿﺴﻪ ﮔﺮ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻤﯿﻦ ﺩﺳﯿﺴﻪ ﻫﺎ ﺗﻮﺍﻧﺴﺖ ﺩﺷﻤﻨﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﭘﺎﯼ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩ. [۱۷]  ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۶۰۴ ﻣﯿﻼ‌ﺩﯼ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﻨﺠﻤﺎﻥ ﻭ ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﺎﻥ ﭘﺎﯾﺘﺨﺘﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺗﯿﺴﻔﻮﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺮﺩ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮﺩ. ﺷﻬﺮﯼ ﮐﻪ ﺑﯿﺴﺖ ﻭ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺭﻭﻣﯿﺎﻥ ﺗﺼﺮﻑ ﺷﺪ ﻭ ﻏﻨﺎﯾﻤﯽ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﮔﻨﺠﻬﺎﯼ ﺧﺴﺮﻭ ﺑﺪﺳﺖ ﺍﻧﺎﻥ ﺍﻓﺘﺎﺩ[۱۸] [۱۹]  ﺧﺴﺮﻭ ﺍﺯ ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﮔﺮﯾﺨﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻣﮑﺎﻥ ﺍﻣﻨﯽ ﮐﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪ. [۲۰] [۲۱] ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﭘﯿﺸﯿﻦ: *ﺩﻭﺭ ﯾﮑﻢ ﻫﺮﻣﺰ ﭼﻬﺎﺭﻡ * *ﺩﻭﺭ ﺩﻭﻡ ﺑﻬﺮﺍﻡ ﭼﻮﺑﯿﻦ * *ﻭﯾﺴﺘﻬﻢ **ﺧﺴﺮﻭ ﺩﻭﻡ* *ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻩ ﺍﯾﺮﺍﻥ * ﺩﻭﺭ ﯾﮑﻢ ۵۹۰ - ۵۹۰ ﻣﯿﻼ‌ﺩﯼ ﺩﻭﺭ ﺩﻭﻡ ۵۹۱ - ۶۲۸ ﻣﯿﻼ‌ﺩﯼﺟﺎﻧﺸﯿﻦ: *ﺩﻭﺭ ﯾﮑﻢ ﺑﻬﺮﺍﻡ ﭼﻮﺑﯿﻦ * *ﻭﯾﺴﺘﻬﻢ * *ﺩﻭﺭ ﺩﻭﻡ ﻗﺒﺎﺩ ﺩﻭﻡ *